Tegoroczne sympozjum pt. „Biofilm tworzony przez drobnoustroje w patogenezie zakażeń” było już piątą ogólnopolską konferencją z tego cyklu organizowaną przez Towarzystwo Mikrobiologii Klinicznej i Katedrę Mikrobiologii Akademii Medycznej we Wrocławiu. Odbyło się tradycyjnie w malowniczym uzdrowisku Kudowa Zdrój, w Hotelu Verde Montana, w dniach 22−24 marca 2012 roku.
Przedmiotem tegorocznego Sympozjum były problemy w leczeniu ciężkich i powikłanych infekcji rozpatrywane w kontekście narastania oporności bakterii, miedzy innymi z powodu tworzenia się w zakażeniach struktur biofilmu. Tematyka poszczególnych sesji obejmowała przede wszystkim: zagadnienia związane z narastaniem oporności i problemem ograniczonych opcji terapeutycznych, nowe odsłony starych patogenów − Escherichia coli, Klebsiella, Helicobacter, powikłane zakażenia wewnątrzbrzuszne i inne zakażenia w obrębie przewodu pokarmowego, nowoczesne podejście do diagnostyki i leczenia ran oraz nowe opcje terapeutyczne i diagnostyczne w ciężkich i powikłanych infekcjach, w tym nowe markery sepsy i leczenie skojarzone zakażeń bakteryjnych i grzybiczych.
W tegorocznym Sympozjum uczestniczyło prawie 200 osób, jak zawsze reprezentujących różne dziedziny medycyny: lekarze różnych specjalności, miedzy innymi chirurdzy, anestezjolodzy, gastroenterolodzy, mikrobiolodzy oraz pielęgniarki epidemiologiczne, a także producenci wyrobów medycznych i przedstawiciele firm związanych z medycyną. Zgłoszone prace, streszczenia i doniesienia zjazdowe były publikowane w kwartalniku „Forum Zakażeń” (www.forumzakazen.pl), oficjalnym czasopiśmie Towarzystwa Mikrobiologii Klinicznej, już trzeci rok obecnym na polskim rynku. Podczas Sympozjum ogłoszono także zwycięzców konkursu opublikowanych prac, nadesłanych przez uczestników i związanych z tematyką zjazdu.
Sesja I, która w czwartek 22 marca otwierała zjazd, nosiła tytuł „Nowe kierunki w badaniu i eradykacji biofilmu”. Sympozjum uroczyście rozpoczęła prof. Anna Przondo-Mordarska − prezes TMK, oraz wygłosiła wykład na temat nowych aspektów zakażeń, czynników chorobotwórczych i wieloopornych klonów pałeczek Klebsiella. Następnym, nawiązującym do tej tematyki wykładem była prezentacja dr hab. Beaty Sobieszczańskiej o nowych enterokrwotocznych serotypach pałeczek okrężnicy pt. „Nowe odsłony starych patogenów – Escherichia coli”. Pozostałe wykłady tej sesji ściśle wiązały się z tematem biofilmu: prof. Piotr Heczko przedstawił najnowsze „Sposoby zapobiegania powstawaniu biofilmu na powierzchniach wszczepów”, prof. Elżbieta Trafny i prof. Barbara Różalska, w niezwykle sugestywny i interesujący sposób, omówiły najnowsze badania na temat biofilmów wielogatunkowych w prezentacjach pt. „Wzajemne oddziaływania drobnoustrojów w biofilmach wielogatunkowych” i „Biofilmy bakteryjno-grzybowe − czy należy się ich bać?”. W tej sesji swoje produkty zaprezentowali także główni sponsorzy zjazdu – dyrektor firmy Schulke − Marzena Korbecka-Paczkowska wygłosiła wykład o nowych wersjach antyseptyków na bazie oktenidyny, a firma Color Trading o roztworze do wypełniania cewników i portów na bazie taurolidyny − TauroSept®, polecanym w profilaktyce zakażeń związanych z dostępem naczyniowym. Ukoronowaniem pierwszego dnia obrad było rozstrzygnięcie konkursu na najlepszą pracę z nadesłanych do kwartalnika „Forum Zakażeń” z okazji V Sympozjum Biofilmowego. Komisja przyznała dwa równorzędne I miejsca pracom:
– Kaczała M, Giedrys-Kalemba S: „Wpływ śliny na zdolność adhezji i tworzenia biofilmu przez szczepy Candida albicans izolowane od pacjentów ze stomatopatią protetyczną”,
– Sobieszczańska B, Kasprzykowska U, Duda-Madej A, Duda A, Turniak M: „Potencjał chorobotwórczy epidemicznego szczepu Escherichia coli O104:H4”
oraz drugie miejsce za pracę:
– Trafny E: „Wzajemne oddziaływania drobnoustrojów w biofilmach wielogatunkowych”. Uczestnikom konkursu wręczono dyplomy i nagrody.
Nieoficjalna część wieczoru w postaci uroczystej kolacji i występów kolejnego wcielenia Elvisa Presleya udała się równie dobrze, jak część merytoryczna – uczestnicy bawili się do przysłowiowego „białego rana”.
Drugiego dnia Sympozjum (piątek, 23.03.2012) odbyły się trzy kolejne sesje pt. „Zakażenia przewodu pokarmowego związane z tworzeniem biofilmu”, „Leczenie przewlekłych i powikłanych infekcji” oraz „Czynniki ryzyka zakażeń związanych z powstawaniem biofilmu w chirurgii jamy brzusznej”. W pierwszej z nich usłyszeliśmy cztery bardzo interesujące wykłady: dr hab. Grażyna Gościniak przedstawiła najnowsze doniesienia na temat roli Helicobacter w zakażeniach przewodu pokarmowego, a dr hab. Maria Kłopocka przybliżyła słuchaczom czynniki etiologiczne, patogenezę i przebieg kliniczny nieswoistych chorób zapalnych jelit. Z kolei dr Jadwiga Wójkowska-Mach zaprezentowała dane z Polskiej Sieci Neonatologicznej w zakresie mało znanego tematu − martwiczego zapalenia okrężnicy u noworodków z niską masą urodzeniową, zaś dr Anna Zmarzły, w sposób niezwykle sugestywny i udokumentowując ciekawymi zdjęciami, temat leczenia żywieniowego i zakażeń z nim związanych.
Piątkowa sesja II poświęcona była przede wszystkim diagnostyce i leczeniu ciężkich infekcji, takich jak sepsy, rany przewlekłe i zakażenia związane z dostępem naczyniowym. Dr hab. Lidia Łysenko przedstawiła bardzo ciekawą prezentację na temat nowych biomarkerów w ciężkiej sepsie, dr Małgorzata Fleischer wykład na temat strategii przeciwdziałania zakażeniom związanym z terapią dożylną. Dalszą część sesji poświęcono nowemu podejściu do diagnostyki i leczenia ran, prezentując w tym zakresie podejście chirurgów i mikrobiologów. Wykłady na ten temat wygłosili dr Grzegorz Krasowski, dr Marzenna Bartoszewicz i dr hab. Magdalena Strus. Podsumowaniem sesji były wykłady dotyczące nowych opcji terapii skojarzonej, zarówno w zakażeniach bakteryjnych, jak i grzybiczych. Prezentacje w tych tematach przedstawili dr Beata Kowalska-Krochmal i prof. Krzysztof Kałwak.
W popołudniowej, ostatniej już sesji kontynuowano temat terapii ciężkich infekcji, tym razem w aspekcie zakażeń wewnątrzbrzusznych i zakażeń miejsca operowanego. Prof. Maria Kozioł-Montewka wygłosiła wykład pt. „Mikrobiologiczne i kliniczne kryteria wyboru schematu antybiotykoterapii w ciężkich zakażeniach wewnątrzbrzusznych”, a prof. Krzysztof Bielecki omówił niezwykle wnikliwie spojrzenie chirurga na zakażenia miejsca operowanego. Kontynuacją tematu były prezentacje prof. Adama Dzikiego pt. „Powikłania septyczne w chirurgii jelit” i prof. Zygmunta Grzebieniaka pt. „Własna modyfikacja leczenia ropnego wtórnego zapalenia otrzewnej”. Dr Piotr Barć i dr Beata Mączyńska przedstawili następnie doniesienie prezentujące badania wykonywane w Akademii Medycznej we Wrocławiu na modelu zwierzęcym na temat roli sieci brzusznej większej w eradykacji biofilmu bakteryjnego, a dr Justyna Bigda opis bardzo ciekawego i nietypowego przypadku klinicznego, związanego z ciężkim zakażeniem jamy brzusznej. Podsumowaniem sesji był świetny wykład prof. Danuty Dzierżanowskiej pt. „Podstawy racjonalnej antybiotykoterapii ciężkich zakażeń w dobie lekooporności drobnoustrojów”. Część merytoryczną Sympozjum zakończyła i podsumowała kierownik Katedry Mikrobiologii AM we Wrocławiu dr hab. Grażyna Gościniak.
Sympozjum nie mogłoby się odbyć bez obecnych na nim sponsorów, którymi w tym roku były firmy: Schulke, Polfa Tarchomin, Pfizer, Sanofi-Aventis, Color Trading, Fresenius Kabi, Baxter, MSD, Smith & Nephew, Bio-Rad, Argenta, EUSA Pharma, Polskie Centrum Promocji Miedzi. Prezentowano wiele interesujących wyrobów medycznych i nowych technologii. Wszyscy uczestnicy zjazdu bawili się wieczorem na uroczystej kolacji, zapewniając organizatorów, że V Sympozjum z cyklu „Biofilm tworzony przez drobnoustroje w patogenezie zakażeń” było przedsięwzięciem bardzo udanym.
Beata Mączyńska